Józef Świder

---

Życiorys

Józef Świder, wybitny muzyk, swoje studia muzyczne rozpoczął w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, gdzie miał okazję uczyć się kompozycji pod czujnym okiem Bolesława Woytowicza. W zakresie fortepianu kształcił się w klasie Stefanii Allinówny, a teorię muzyki przyswajał pod kierunkiem Adama Mitschy. Po zrealizowaniu podstawowych studiów, kontynuował naukę na Accademia di Santa Cecilia w Rzymie, gdzie jego nauczycielem był znany kompozytor Goffredo Petrassi.

Od 1952 roku Józef Świder rozpoczął swoją karierę dydaktyczną, ucząc kompozycji i teorii muzyki w katowickiej Akademii Muzycznej. Jego zaangażowanie w rozwój instytucji zaowocowało pełnieniem różnych funkcji administracyjnych, w tym dziekana, kierownika Katedry oraz prorektora. Wśród jego uczniów znaleźli się tak znani muzycy jak Aleksander Lasoń, Julian Gembalski, Andrzej Dziadek oraz Wiesław Cienciała.

Ponadto, Świder był profesorem na Uniwersytecie Śląskim w Cieszynie, gdzie w latach 1985–1999 kierował Instytutem Pedagogiki Muzycznej. Od 1984 roku piastował również tytuł profesora Podyplomowego Studium Chórmistrzowskiego przy Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, a w 1996 roku przejął kierowanie nad tym studium.

W latach siedemdziesiątych Świder związał się z Śląskim Związkiem Chórów i Orkiestr, gdzie przez kilka lat działał jako dyrektor artystyczny. W ciągu swojej kariery, przez długie lata był jurorem w Ogólnopolskim Turnieju Chórów „Legnica Cantat” oraz uczestniczył w wielu krajowych i międzynarodowych konkursach chóralnych.

W uznaniu jego wybitnych osiągnięć w dziedzinie muzyki sakralnej, w 2002 roku uhonorowano go „Srebrną Piszczałką” – nagrodą przyznawaną przez Prymasa Polski. Był także aktywnym członkiem Związku Kompozytorów Polskich oraz Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, przyczyniając się tym samym do rozwoju polskiej kultury muzycznej.

Ważniejsze dzieła

Józef Świder, znany kompozytor, stworzył wiele intrygujących dzieł, w tym trzy opery do librett Tadeusza Kijonki: Magnus, Wit Stwosz oraz Bal baśni. Jego twórczość wzbogacają różnorodne kompozycje, takie jak:

• koncert na fortepian i orkiestrę,
• koncert na sopran i orkiestrę,
• koncert na 4 instrumenty dęte i orkiestrę,
• koncert na gitarę i kwartet smyczkowy,
• suita na akordeon i orkiestrę smyczkową,
• 6 oratoriów do tekstów Tadeusza Kijonki,
• 9 mszy z organami lub z orkiestrą,
• Te Deum na głosy solowe, chór i orkiestrę,
• oratorium ku czci Matki Bożej Bocheńskiej,
• melodia do wiersza Jana Kochanowskiego „Czego chcesz od nas Panie”.

Poza tym, jego dorobek obejmuje także muzykę kameralną, pieśni na głos i fortepian, utwory na gitarę, organy oraz na orkiestrę dętą. Warto również nadmienić, że Józef Świder tworzył muzykę do przedstawień teatralnych oraz filmów, co świadczy o jego wszechstronności i zaangażowaniu w różnorodne formy sztuki muzycznej.

Ważniejsze nagrania radiowe i płytowe

Józef Świder jest znany z wielu ważnych nagrań radiowych i płytowych, które wywarły znaczący wpływ na polską muzykę. Poniżej przedstawiamy szczegółową listę jego najbardziej znaczących kompozycji:

• koncert na sopran i orkiestrę,
• koncert na fortepian i orkiestrę,
• concertino per 5 gruppi concertanti,
• ewokacje na fortepian i orkiestrę smyczkową,
• tryptyk powstańczy,
• te deum,
• legnickie oratorium,
• missa angelica,
• litania gietrzwałdzka,
• oraz liczne nagrania utworów chóralnych.

Ważniejsze nagrody i wyróżnienia

Oto zestawienie wybitnych nagród i wyróżnień, które zdobył Józef Świder, będący znaczącą postacią w świecie sztuki i kultury.

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1994 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany w 1979 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, który przyznano w 1973 roku,
• Srebrny Krzyż Zasługi, nadany w 1970 roku,
• trzy nagrody województwa katowickiego za wybitną twórczość muzyczną,
• dwie Nagrody Prezesa Rady Ministrów za dorobek w twórczości dla dzieci,
• Nagroda Prezydenta Miasta Katowice,
• wielokrotnie nagrody Ministra Kultury oraz Ministra Edukacji Narodowej za działalność pedagogiczną,
• Nagroda im. Wojciecha Korfantego, która została przyznana przez Związek Górnośląski w 2001 roku.

---

Oceń: Józef Świder

---