Czechowice, znane również jako Czechowitz w niemieckiej nomenklaturze oraz Čechovice w języku czeskim, to obszar o bogatej historii. Obecnie stanowią one integralną część miasta Czechowice-Dziedzice, leżącego w malowniczej południowo-zachodniej części tego regionu.
W ramach systemu TERYT, teren ten został podzielony na dwa kluczowe obszary: Czechowice Dolne (SIMC 0939125) oraz Czechowice Górne (SIMC 0939131). Czechowice Górne rozciągają się w rejonie ulicy Kopernika, natomiast Czechowice Dolne zajmują okolice ulicy Legionów.
Czechowice Górne to jedno z dziewięciu formalnych osiedli w obrębie miasta. W skład tej jednostki administracyjnej wchodzą również inne miejscowości, takie jak Czechowice Dolne, Krzywa, Podraj, Prusiec oraz Zbijów.
Historia
W dokumentach pochodzących z piętnastego wieku można znaleźć pierwsze informacje dotyczące trzech osad, które obecnie tworzą obszar miasta, a są to: Czechowice, Dziedzice oraz Żebraczy, która stała się północno-wschodnią dzielnicą miasta. Najwcześniejsze wzmianki o Czechowicach można datować na rok 1430. Już w XIV wieku miejscowość ta znajdowała się w rękach szlacheckich.
W okresie przełomu XIV i XV wieku właścicielami wsi byli bracia Mikołaj i Zbrosław. Z kolei w latach 30. XV wieku, majątek znajdował się w rękach Mikołaja Czelo, a jego rodzina zdobyła pozycję jednej z najważniejszych rodzin szlacheckich w księstwie cieszyńskim. Najstarsze osady Czechowic były usytuowane wzdłuż Potoku Czechowickiego.
Przed połową XIX wieku miejscowość ta była skromną wsią graniczną, mieszczącą się na północno-wschodnim krańcu Księstwa Cieszyńskiego. Następnie rozwój Czechowic nabrał tempa dzięki powstaniu linii kolejowych. Z danych przedstawionych w austriackim spisie ludności z 1900 roku wynika, że w Czechowicach, które zajmowały obszar 2831 hektarów i obejmowały 420 budynków, mieszkało 3964 mieszkańców, co przekładało się na gęstość zaludnienia równą 140 mieszkańców na kilometr kwadratowy. Z tej liczby, 3798 (95,8%) osób wyznawało katolicyzm, 72 (1,8%) stanowiło ewangelików, a 94 (2,4%) to Żydzi. Ponadto, wśród ludności 3481 (87,8%) posługiwało się językiem polskim, 253 (6,4%) niemieckim, a 46 (1,2%) czeskim. Do roku 1910 liczba mieszkańców wzrosła do 7056.
Po upadku monarchii austro-węgierskiej w 1918 roku, a następnie podziale Śląska Cieszyńskiego w 1920, Czechowice znalazły się w granicach nowo utworzonego państwa polskiego, a dokładniej w województwie śląskim, a w obrębie powiatu bielskiego. Rozwój przemysłowy Dziedzic wpłynął wkrótce na dalszy rozwój Czechowic, gdzie zaczęły powstawać zakłady przemysłowe, w tym fabryka Spółki Akcyjnej Przemysłu Elektrycznego „Czechowice” uruchomiona w 1921 roku, a także Fabryka Kabli Clement Zahm Spółka z o.o. (1928), zakłady produkujące zapałki, maszyny, pompy, rowery, papiery i wiele innych.
Warto również podkreślić, że w tym okresie mieszkańcy wykazywali bogatą aktywność kulturalną oraz polityczną, zakładając liczne domy kultury. Na przełomie lat trzydziestych w dzielnicy Lesisko utworzono nowe centrum administracyjno-usługowe w ówczesnej gminie Czechowice.
W czasie okupacji niemieckiej obszar ten został włączony do Rzeszy Niemieckiej. 1 października 1941 roku okupant złączył gminy jednostkowe Czechowice oraz Dziedzice w jedną zbiorową gminę, która otrzymała nazwę Czechowice-Dziedzice. Przemiany te zostały zatwierdzone przez polskie władze 1 grudnia 1945. Na początku 1951 roku gminie nadano status miasta, a utworzone w 1951 roku miasto nosiło przez pewien czas nazwę Czechowice, aż do 21 listopada 1958 roku, kiedy to zmieniono ją na Czechowice-Dziedzice.
Przypisy
- Gemeinde Tschechowitz-Dziedzitz [online], www.territorial.de [dostęp 03.04.2019 r.]
- UM w Czechowicach-Dziedzicach: Jednostki pomocnicze. czechowice-dziedzice.pl. [dostęp 23.11.2010 r.]
- Panic 2010 ↓, s. 237-241.
- Mapa Księstwa Cieszyńskiego Matthaeusa Schubartha z 1736 r.
- Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.)
- Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.)
- Dz. U. Śl. z 1922 r. Nr 13, poz. 43
- Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, 1945 r.
- Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 514
- M.P. z 1958 r. nr 89, poz. 496
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Renardowice | Barbara (Czechowice-Dziedzice) | Dziedzice (Czechowice-Dziedzice) | Podkępie | Lesisko (Czechowice-Dziedzice)Oceń: Czechowice (Czechowice-Dziedzice)